MORE THAN JUST ENTERTAINMENT: "UPIN IPIN" ANIMATION OFFERS MALAYSIA'S INTERETHNIC MULTICULTURAL SPIRIT TO INDONESIAN AUDIENCES
Main Article Content
Gede Pasek Putra Adnyana Yasa
I Nyoman Darma Putra
I B Gde Pujaastawa
I Nyoman Larry Julianto
The animation "Upin Ipin" is a popular children's movie series in Indonesian audiences, including Denpasar, from 2010-2023. In the story, interethnic harmony and peace are reflected through the characters who play a role. This article analyzes how the animated series "Upin Ipin" represents the multicultural spirit in interethnic relations in Malaysia for Indonesian audiences. The effort to show interethnic harmony in Upin Ipin's animation is evident, although, in reality, multicultural problems still occur in society. This research uses a qualitative method; the data is studied using discourse analysis theory and ideology theory. The results show that Upin Ipin animation is one of the media that can be used as a means to shape, educate and neutralize issues related to ethnic stereotypes that exist in Malaysia. This article contributes to the understanding that Upin Ipin animation is not just entertainment but a medium to introduce multicultural life in Malaysia and encourage the spirit of interethnic multicultural.
Adhani, Yuli. 2014. “Konsep Pendidikan Multikultural Sebagai Sarana Alternatif Pencegahan Konflik”. Sosio Didaktika: Vol. 1, No. 1 Mei 2014
Arlena, Wenny Maya dan Kurniasari, Ni Gusti Ayu Ketut. 2013. “Malays,China and Indian Ethnicities (CaseStudy :Art and Ethnography Content Analysis, Multiculturalismon Upin-Ipin Animation)”. Jurnal Komunikasi ASPIKOM, Volume 2, Nomor 1, Juli 2013, hlm. 629-640
Barker, Chris. 2014. Kamus Kajian Budaya. Terj. B.Hendar Putranto. Yogyakarta: Kanisius.
Embong, Abdur Rahman. 2007. Budaya dan Praktek Pluralisme di Malaysia Pasca Kolonial. Ed. Robert W. Hefner, Hal. 105-146. Yogyakarta: Kanisius
Endrawan, Baskoro. “Malaysia: Catatan Diskriminasi di Negara Multikultural?,” Kompasiana.com, 2015. [Online]. Available: https://www.kompasiana.com/baskoro_endrawan/552a598ff17e613579d624d5/malaysia-catatan-diskriminasi-di-negara-multikultural?page=all. [Diakses pada tanggal 21 September 2020]
Firdaus, Faishal Yasin, dan Anggreta, Dian Kurnia. 2015. “Penanaman Nilai-Nilai Multikulturalisme Melalui Pendidikan Untuk Menyiasati Masalah Multikultur di Indonesia & Malaysia”. ASEAN Comparative Education Research Network Conference 2015, 7-8 Oktober 2015. Hal. 1755-1767.
Ghani, Dahlan Bin Abdul. 2015. “Upin dan Ipin: promoting Malaysian Culture Values Through Animation”. Jurnal Historia Comunicatión Social, Vol. 20, No 1 (2015) 241-258.
Hefner, Robert W. 2007. Politik Multikulturalisme. Yogyakarta: Kanisius
Kanas, A., Scheepers, P., dan Sterkens, C. 2015. “Interreligious Contact, Perceived Group Threat, and Perceived Discrimination: Predicting Negative Attitudes Among Religious Minorities And Majorities in Indonesia”. Social Psychology Quarterly, 78(2), Hal. 102–126.
Lee, H. A. 2016. “Affirmative Action Regime Formation in Malaysia and South Africa”. Journal of Asian and African Studies, 51(5), 511–527.
Muhdaliha dan Arlena. 2017. “MALAY, CHINA AND INDIA ETHNICITIES REPRESENTATION (Case Study : Etnography and Manga Matrix Analysis, on Upin Ipin Animation Character)”. Jurnal WACANA, Volume 16 No. 1, Juni 2017, hlm. 15 – 26.
Parekh, B. 2001. Rethinking Multicultural- ism: Cultural Diversity and Political Theo- ry. Harvard: Harvard University Press.
Sharif, Dziauddin; Meerangani, Khairul Azhar; Hassan, Mohd Sufiean; Hamid, Mohammad Fahmi Abdul; Razak, Abdul Qayuum Abdul; dan Muaz Mohd Noor. 2021. “Impact Race Factor On The Tolerance Of A Multicultural Society In Malaysia”. European Proceedings of Multidisciplinary Sciences EpMS: ICONSPADU 2021 International Conference on Sustainable Practices, Development and Urbanisation. Hal 425-437.
Sundrijo, Dwi Ardhanariswari. 2007. “Accomodative Multiculturalism: Alternatif Pendekatan terhadap Masalah Keragaman di Asia Tenggara”. Global: Jurnal Politik Internasional. Volume 9, Number 2. Desember 2007. Hlm. 166-186.
Syam, Essy, Qori Islami Aris, dan Vita Amelia. 2019. “Representasi Masyarakat Malaysia yang Multikultural dalam Kisah “Upin dan Ipin”. Seminar Nasional Cendekiawan ke 5 Tahun 2019 Buku 2: “Sosial dan Humaniora”.
Yusof, Noraini Md, dan J, Esmaeil Z. 2017. “Reconstructing Multiculturalism in Malaysia through Visual Culture”. Mediterranean Journal of Social Sciences. Vol 8 No 4 S1. July 2017.
Zahara, A., Amla, Sa., dan Jainabee, K. 2007. Perpaduan Negara: Satu Kajian Semula Dalam Kalangan Masyarakat Negeri Selangor [National Unity: A Review Among the Selangor Community]. Penerbit UKM.